Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα συχνό μεταβολικό νόσημα που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα και διαταραχή του μεταβολισμού της. Είναι αποτέλεσμα της μειωμένης ή της παντελούς έλλειψης έκκρισης ινσουλίνης, ή της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος σε αυτή.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας. Ένας από τους κύριους ρόλους της είναι να βοηθάει το σάκχαρο του αίματος να εισέρχεται στα κύτταρα ώστε να χρησιμοποιηθεί ως “καύσιμο” για την παραγωγή ή την αποθήκευση ενέργειας. Στο διαβήτη, ο οργανισμός παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με τρόπο μη αποτελεσματικό.

Οι κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1, ο διαβήτης τύπου 2 και ο διαβήτης κύησης.

Ο διαβήτης Τύπου 1 χαρακτηρίζεται από καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης, με αποτέλεσμα ολική έλλειψη ή ελάχιστη έκκριση ινσουλίνης. 

Ο διαβήτης Τύπου 2 αφορά κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, συνήθως παχύσαρκα και συχνά υπάρχει κληρονομική προδιάθεση για την εμφάνισή του.

Ο διαβήτης της παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια της κύησης και κατά κανόνα υποχωρεί αμέσως μετά τον τοκετό. Δεν συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό γυναίκες με γνωστό διαβήτη πριν από την έναρξη της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες που παρουσιάζουν διαβήτη κύησης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν τύπου 2 διαβήτη σε μεγαλύτερη ηλικία.

Τα συμπτώματα του διαβήτη εμφανίζονται συνήθως σε προχωρημένα στάδια, ενώ στην αρχή της νόσου ο ασθενής μπορεί να μην έχει κανένα. Χαρακτηριστικά είναι τα “3 π”: πολυουρία (μεγαλύτερη παραγωγή ούρων), πολυδιψία (αύξηση του αισθήματος της δίψας και της κατανάλωσης νερού), πολυφαγία (ακούσια απώλεια βάρους παρά την αυξημένη όρεξη). Δυστυχώς πολλές φορές, ο ασθενής μαθαίνει πως πάσχει από διαβήτη όταν έχει εκδηλώσει ήδη επιπλοκές από αυτόν, για παράδειγμα μετά από ένα έμφραγμα. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι 6% του πληθυσμού νοσούν, ενώ 20% παραμένουν αδιάγνωστα.

Ο διαβήτης όταν παραμένει αρρύθμιστος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Αυτές οφείλονται είτε στη βλάβη μικρών αιμοφόρων αγγείων (μικροαγγειοπάθεια), είτε στη βλάβη μεγαλύτερων αγγείων (μακροαγγειοπάθεια).

Η μικροαγγειοπάθεια παρουσιάζεται ως αμφιβληστροειδοπάθεια, που μπορεί να προκαλέσει έως και πλήρη τύφλωση, ως νεφροπάθεια που μπορεί να οδηγήσει έως νεφρική ανεπάρκεια και ως νευροπάθεια που εκδηλώνεται με ποικιλία συμπτωμάτων (αρχόμενη συνήθως από τα κάτω άκρα), όπως μουδιάσματα, αίσθημα καύσου, τρυπήματος από βελόνες, πόνους, κ.λπ.